681. rocznica nadania praw miejskich Tuchowowi

Wersja oryginalna

In nomine Domini amen.————–Regum celsitudine dignae consolationis praemia promerentur quos puritas fidei gratos reddit et acceptos ubi etiam obseąuium est promptum ibi praemium sit paratum. Proinde nos Kazimirus Dei gratia rex Poloniae Cracoviae Sandomiriae Siradiae Cuiaviae Lanciae Pomeraniaeąue dominus et haeres ad notitiam universorum tam praesentium quam futurorum hoc scripto——————considerantes multiplicibus obseąuiis nobis per fidelem nostrum dominum Boguslaum abbatem Tynciensem impensis fideliter et ostensis et in futuro impendendis ut——————mensentur exnune villam ipsius Tuchów vulgariter dictam prout in suis metis et terminis circumferentialiter est distincta vel limitata de iure polonico in ius theutonicum——————Maydeburgense dicitur transferimus mansos mensurae Francorum a iuris removentes—————angarias et praeangarias universasque ipsum ius theutonicum impedire seu perturbare consueverunt. Praeterea absolvimus villanos———————fuerunt locati ab omnibus iudiciis castellanorum, palatinorum, iudicum, subudicum, officialiumque universorum et ab omnibus potestatibus——————eorum aliquo pro causis parvis seu magnis et negociis quibuscunque non debebunt respondere nisi cives coram suo advocato per——————– constitutum non aliter quam suo iure sivili vel Maydeburgensi de se quaerulantibus respon debunt. Damus insuper eidem domino abbati molendinum———piscinas, cameras pannorum et institarum macella mensas panum et sustorum mactatorium quod cuchlof48 theutonice nuncupatur et alias—————facere et excogitare praedicto iure Maydeburgensi permittente quae omnia et singula debent esse libera et penitus a qualibet pensione ansoluta et statum—————————villa seu civitate feria tercia debeat esse forum pro emptione et venditione omnium rerum hominum cuiuseunque conditionis status vel————ut melius eandem villam vel civitatem idem dominus abbas valeat collocare omnibus kmethonibus vel civibus silvas seu nemora ac rubeta eidem—————————-civitati adiacentia extirpare volentibus a solutione census et a qualibet contributione a data praesentium super silvas et nemora praedicta viginti annorum———per rubeta duodecim concedimus omnimodam libertatem insuper pro melioratione monasterii Tynciensis et etiam pro utilitate nostri regni damus et conferimus eidem domino abbatii salifodinam quae sachta vulgariter dicitur in eadem villa seu civitate ut saepe est praemissum excidendi cum pro-priis laboribus sumptibus et expensis omnimodam facultatem et cum de eadem salifodina sal procedet seu exibit tum dominus abbas in ąualibet septiomana die sabbati debet recipere unam marcam pro iure quod dicitur Berkracht temporibus perpetuis et sui successors alias vero salifodinas quodque plures ibidem poterint esse pro nobis reservamus de quibus Zuparii qui ibidem fuerint constituti eodem die quo ut supra eidem domino abbati et suis succedaneis aliam marcam solvere tenebuntur dantes eusdem salifodinis omne ius quod alia Montana in regno nostro prout in Bochna et in Vieliczka habent possident et frui dignoscuntur. In cuius rei testimonium et evidentiam pleniorem praesentes scribi et dari fecimus nostri sigilli munimine roboratas. Datum Cracoviae in crastino Omnium Sanctorum anno domini Millesimo Trecentesimo Quadragesimo. Praesentibus his testibus nostris nobilibus Spicimiro castellano cracoviensi, Petro castellano sendomirensi, Hermano archidiacono lanciciensi et procuratore tunc generali. Imramino camerario, loanne venatore cracoviensibus. Segneo praeposito Sancti Michaelis in castro cracoviensi et vicecancellario curiae nostrae et aliis multis fide dignis. Datum per manus domini Sbignei praepositi et cancellarii cracoviensis.

Tłumaczenie (przełożył z języka łacińskiego dr Jan Wojnowski CSsR, Tuchów, 11 XI 1980, na uroczystość 640-lecia Tuchowa, 16 XI 1980, w kościele św. Jakuba)

Kazimierz Wielki nadaje opatowi tynieckiemu Bogusławowi przywilej na zmianę w Tuchowie prawa polskiego na magdeburskie, Kraków, 2 XI 1340.

„W Imię Boże, Amen.
Wspaniałomyślność królów nagradza godną zasługi pociechą tych, którzy stali się godni tego i uznani.
Gdzie bowiem jest godna zasługa, tam też jest przygotowana nagroda.
Dlatego My Kazimierz z Bożej łaski król Polski, władca Krakowa, Sandomierza, Sieradza, Kujaw, Łęczycy i Pomorza dziedzic, chcemy zawiadomić wszystkich żyjących i przyszłych, że po rozważeniu rozlicznych usług nam oddanych przez wiernego opata Tynieckiego Bogusława, aby wynagrodzić mu godne zasługi godną nagrodą, stanowimy:
Odtąd jego wieś po polsku zwana Tuchów w granicach w jakich jest wokoło zakreślona, przenosimy na zawsze z Prawa Polskiego na Prawo Teutońskie, które nazywa się Magdeburskie.
Ta wieś czyli miasto powinno w sobie zawierać sześćdziesiąt łanów miary frankońskiej (NB: łan frankoński od XIII w. – 22,6-25,8 ha. G. Labuda, SSS 1967: łan), które teraz zwalniamy od wszelkich Praw Polskich, podatków i opłat, które nie zgadzają się z Prawem Teutońskim. Ponadto uwalniamy wszystkich mieszkańców którzy tam przebywali, od wszelkich sądów kasztelańskich, wojewodzińskich, sądowych, podsędków i wszelkich urzędników oraz od wszystkich władz, w tym znaczeniu, że we wszelkich sprawach sądowych małych czy wielkich oraz we wszelkich innych sprawach nie są obowiązani zdawać sprawy, jak tylko jako obywatele przed swoim wójtem wyznaczonym przez opata i jego klasztor nie inaczej, jak tylko w sprawach spornych według Prawa Miejskiego czyli Magdeburskiego.
Ponadto nadajemy temuż Panu Opatowi młyn (NB: tu brak ok. 3 słów. Może: zajazd, gospoda, karczma?), stawy rybne, sklepy sukienników i punkty sprzedaży, rzeźnie, sklepy chleba i szewców, masarzy, co po niemiecku nazywa się „Kuthlof”, oraz wszelkie inne dochody, na które pozwala wspomniane Prawo Magdeburskie. To wszystko razem i każde z osobna powinno być wolne i to całkowicie od wszelkich opłat.
Stanowimy również, aby w tejże wsi czy raczej mieście co wtorek odbywał się targ dla możności zakupów i sprzedaży wszelkich towarów potrzebnych ludziom wszelkiego pochodzenia czy stanowiska i z każdego kraju.
Aby zaś rzeczony Pan Opat mógł łatwiej w tejże wsi czy mieście osadzać mieszkańców, wszystkim kmieciom czy obywatelom, którzy by zechcieli karczować lasy czy gaje oraz krzewy otaczające tę wieś czy miasto, nadajemy wolność od dnia dzisiejszego na lat dwadzieścia odnośnie lasów i gajów, a lat dwanaście od krzewów.
Ponadto dla polepszenia bytu Klasztoru Tynieckiego a także dla pożytku Królestwa naszego nadajemy oraz przekazujemy temuż Panu Opatowi kopalnię soli, która pospolicie nazywa się „zachta” w tejże wsi czy mieście jak wyżej było wzmiankowane, z prawem wydobywania za pomocą własnych robotników oraz nakładów pieniężnych, z wszelką władzą.
A gdy z tejże kopalni soli taż będzie wydobywana, wówczas Pan Opat co tydzień, w dzień sobotni, powinien otrzymać jedną grzywnę za prawo wydobycia soli, co nazywa się „Berkracht” i to na zawsze, oraz jego następcy.
Gdyby zaś znalazło się tam więcej kopalin soli, zachowujemy ją dla siebie, z których żupanowie do tego ustanowieni, tegoż dnia jak wyżej, temuż Panu Opatowi oraz jego następcom są zobowiązani wypłacać drugą grzywnę. Te kopalnie będą miały te same prawa, co inne kopalnie królewskie, jak w Bochni i Wieliczce posiadają i korzystają z nich.
Jako świadectwo tegoż i dla większej pewności nakazaliśmy spisać ten dokument i umocnić naszą pieczęcią.
Dan w Krakowie, nazajutrz po uroczystości Wszystkich Świętych, Roku Pańskiego tysiąc trzysta czterdziestego (2 XI 1340), w obecności następujących naszych świadków wielmożnych: Spicymira kasztelana krakowskiego, Piotra kasztelana sandomierskiego, Hermana archidiakona łęczyckiego i na on czas prokuratora generalnego, Imbrama skarbnika, Jana łowczego krakowskiego, Żegniewa prepozyta św. Michała na Zamku Krakowskim i wicekanclerza dworu naszego, oraz wielu innych godnych wiary.
Dan własnoręcznie przez Pana Żegniewa prepozyta i kanclerza krakowskiego.”