Przegląd inwestycji ze środków unijnych 2007-2013
Kończy się realizacja programowanych inwestycji ze środków unijnych w okresie 2007 – 2013. Co prawda ich dokończenie i rozliczenie potrwają jeszcze do czerwca 2015 roku, ale w zasadzie wszystkie inwestycje ze środków unijnych zostały zakończone albo zbliżają się ku końcowi. A zatem czy mieszkańcy miasta i gminy powinni popaść w euforię, czy raczej ostro krytykować? Aby dokonać oceny, warto najpierw zinwentaryzować, co powstało z pieniędzy unijnych w Tuchowie.
W latach 2007-2013 nasza gmina miała do dyspozycji kilka programów operacyjnych, które zostały uzgodnione na szczeblu wojewódzkim w Krakowie oraz krajowym w ministerstwach w Warszawie. Oczywiście sformułowanie treści programów było poprzedzone konsultacjami społecznymi z mieszkańcami, a zakończone negocjacjami w Brukseli.
Nasza gmina skorzystała z następujących programów: Program operacyjny infrastruktura i środowisko, Małopolski regionalny program operacyjny, Program rozwoju obszarów wiejskich i Program operacyjny kapitał ludzki. W tym artykule ograniczę się tylko do środków unijnych, pomijając fundusze krajowe, z których samorząd Tuchowa również korzystał.
Najpierw trochę nudnej statystyki, ale obrazującej zaangażowanie w pozyskanie każdego dodatkowego „grosza”. Otóż do ww. programów gmina Tuchów złożyła 32 wnioski, w tym:
– 1 do Programu operacyjnego infrastruktura i środowisko,
– 9 do Małopolskiego regionalnego programu operacyjnego,
– 19 do Programu rozwoju obszarów wiejskich,
– 3 do Programu operacyjnego kapitał ludzki.
Tylko jeden wniosek został złożony do Programu operacyjnego infrastruktura i środowisko, ale za to jaki! Projekt pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej zlewni rzeki Biała w ramach programu Czysty Dunajec” opiewał na kwotę ok. 160 mln zł, z czego 95 mln zł to dotacja z tego właśnie programu! Ponieważ wniosek składała Spółka Komunalna Dorzecze Białej sp. z o.o. działająca na terenie kilku gmin (Tuchów, Ciężkowice, Ryglice i Rzepiennik Strzyżewski), dodajmy, że do naszej gminy trafiła dotacja w wysokości ponad 30 mln zł na rozbudowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, ale przede wszystkim na modernizację i rozbudowę stacji uzdatniania wody w Lubaszowej i oczyszczalni ścieków w Tuchowie. To duża kwota na dużą inwestycję, która spowodowała, że znacznie podniosła się jakość życia mieszkańców, zarówno tych, którzy już wcześniej mieli dostęp do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, jak i tych nowo przyłączonych. I znowu trzeba przytoczyć liczby. Po zakończeniu inwestycji ok. 7 tys. mieszkańców będzie mogło podłączyć się do sieci wodociągowej, a ponad 10 tys. skorzysta z nowej sieci kanalizacji sanitarnej.
W wyniku realizacji inwestycji powiększył się kapitał zakładowy spółki – jej majątek zwiększył się o 2 zmodernizowane ujęcia wody i 3 oczyszczalnie ścieków na terenie wszystkich 4 gmin. Docelowo po zakończeniu realizacji projektu spółka będzie dysponować ok. 500 km sieci wodociągowej i kanalizacyjnej zlokalizowanej w 4 gminach!
Dla mieszkańców naszego miasta i gminy istotną informacją może być także wartość dwóch największych inwestycji tego projektu. Modernizacja oczyszczalni ścieków w Tuchowie kosztowała ponad 24 mln zł, a modernizacja stacji uzdatniania wody w Lubaszowej prawie 14 mln zł!
Dzięki uzbrojeniu terenu w sieć wodno-kanalizacyjną nasze tereny stały się bardziej atrakcyjne dla obecnych, ale i przyszłych mieszkańców, którzy dopiero szukają atrakcyjnego miejsca do osiedlenia się. Nie można zapomnieć również o tak bardzo potrzebnych inwestorach, dla których właśnie tak przygotowane tereny są dodatkową zachętą do lokowania swoich firm właśnie tutaj.
Bardzo ważną częścią tego przedsięwzięcia było pojawienie się nowych miejsc pracy, głównie w jednostce realizującej projekt. Zatrudnienie wzrosło, a czasem po prostu nie spadło, w firmach, które realizowały kontrakty kubaturowe, liniowe, jak i te nieinwestycyjne. Co prawda nie wszystkie firmy realizujące przedsięwzięcie mają swoją siedzibę w Tuchowie czy powiecie tarnowskim, ale część zatrudnia także specjalistów i pracowników z naszej gminy.
A zatem pozyskane środki – oprócz budowy samej infrastruktury – wpływają także na rozwój naszego miasta i gminy, podnosząc walory gospodarcze i turystyczne tego obszaru.
Trzeba dodać, że nowoczesne technologie (monitoring urządzeń, systemy informatyczne, wodomaty, systemy pomp i filtrów), które zostały zainstalowane w zmodernizowanych obiektach, nie tylko zapewniają mieszkańcom czystą wodę, ale mają też bardzo ważny wymiar niematerialny – przyczyniają się do kształtowania marki, którą bez wątpienia staje się Spółka Komunalna Dorzecze Białej sp. z o.o.
Drugim bardzo ważnym programem, do którego gmina Tuchów wystąpiła o środki finansowe, był Małopolski regionalny program operacyjny na lata 2007-2013. Na dziewięć złożonych wniosków pięć zostało dofinansowanych. Wszystkie wydają się niezmiernie istotne, bo dotyczą rozwoju przedsiębiorczości i turystyki oraz poprawienia bazy oświatowej i sportowej. A są to: utworzenie Tuchowskiej Strefy Aktywności Gospodarczej, cyfrowego 3D Kina „Promień” i Punktu Informacji Turystycznej w Tuchowie oraz budowa sal gimnastycznych przy zespołach szkół w Burzynie i Karwodrzy. Największe dotacje uzyskano na uzbrojenie terenów przemysłowych w strefie gospodarczej oraz budowę dwóch sal gimnastycznych.
Liczymy na to, że niebawem w strefie gospodarczej pojawią się nowi inwestorzy, a wraz z nimi nowe miejsca pracy. Bo właśnie to było głównym celem tej inwestycji. Dzięki miejscom pracy dla mieszkańców zwiększą się ich dochody, a zatem poprawi się jakość życia.
Korzyści zaś, które płyną z budowy sal gimnastycznych, są – wydaje się – oczywiste. Poprawa warunków prowadzenia zajęć czy też możliwość prowadzenia zajęć dodatkowych, co ważne i oczywiste – także w zimie. Wszyscy wiemy, że jeszcze niedawno lokalne kluby sportowe z Burzyna, Karwodrzy czy Siedlisk nie miały możliwości gry w piłkę nożną w okresie przygotowawczym do sezonu piłkarskiego. No, chyba że zawodnicy decydowali się na wyjazdy do Tuchowa. Podobnie zresztą było z bardzo popularną siatkówką.
O samych korzyściach dla zdrowia nie będę pisał – rozumie się samo przez się.
Ostatnie 2 projekty w ramach MRPO były realizowane w partnerstwie i dotyczyły zwiększenia atrakcyjności turystycznej regionu oraz polepszenia infrastruktury związanej z wykorzystywaniem czasu wolnego. Zarząd województwa małopolskiego zdecydował więc, że Tuchów jest dobrym miejscem na stworzenie Punktu Informacji Turystycznej oraz nowoczesnego, cyfrowego kina z technologią 3D. W przypadku pierwszego, turystycznego projektu o korzyściach mogą mówić przede wszystkim właściciele gospodarstw agroturystycznych, restauracji, barów itp. A zatem właściciele infrastruktury noclegowo-gastronomicznej, którzy przyjmują turystów.
W przypadku utworzenia kina 3D ucieszyć się mogli wszyscy mieszkańcy Tuchowa (a przynajmniej większość) i gminy, a także gmin ościennych. Choć o jakości współczesnych produkcji filmowych można by mówić wiele, to nie ulega wątpliwości, że wybierając się do kina, możemy dobierać repertuar do upodobań własnych czy też naszych dzieci. Co zrozumiałe, nie ma więc konieczności wyjazdów do tarnowskich kin i ponoszenia dodatkowych kosztów.
Programem, do którego najczęściej występowała o środki gmina Tuchów, był Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013. Sam Urząd Miejski w Tuchowie sporządził 20 wniosków, otrzymując 19 pozytywnych decyzji. Wniosek, który „nie przeszedł” za pierwszym razem, dotyczył modernizacji „Jodełki”. Ponowne jego złożenie jednak okazało się już skuteczne.
Lista inwestycji jest spora. W ramach programu zrealizowano (bądź są w trakcie realizacji) następujące w:
– Buchcicach (budowa „Buchcickiej chaty”),
– Burzynie (modernizacja Domu Kultury wraz z zagospodarowaniem otoczenia),
– Jodłówce Tuchowskiej (rozbudowa i przebudowa budynku wielofunkcyjnego „Jodełka”),
– Karwodrzy (obiekt sportowo-rekreacyjny),
– Lubaszowej (obiekt sportowo-rekreacyjny przy szkole),
– Łowczowie (obiekt sportowo-rekreacyjny przy szkole),
– Mesznej Opackiej (zakup sceny mobilnej),
– Piotrkowicach (przebudowa boiska sportowego, budowa „Pogórzańskiej chaty”),
– Siedliskach (budowa wiejskiego ośrodka kultury, modernizacja boiska piłkarskiego),
– Zabłędzy (budowa „przydrożnej chaty”),
– Tuchowie (budowa „wędkarskiej chaty”, kompleksowa modernizacja altany przy „Sokole”, budowa siłowni plenerowej, akcja promocyjna „Tuchów na weekend”).
W jakim stopniu będziemy wykorzystywać wybudowaną infrastrukturę, zależy już tylko od nas – mieszkańców Tuchowa i gminy, zwłaszcza, że wszystkie są obiektami ogólnodostępnymi.
Oprócz ww. projektów tuchowski samorząd zdobył środki z PROW na rozbudowę wodociągu w miejscowościach: Buchcice, Dąbrówka Tuchowska, Jodłówka Tuchowska, Lubaszowa, Łowczów, Piotrkowice, Siedliska i Trzemesna. W czasach, gdy wszyscy doceniamy wartość czystej i zdrowej wody, zbędne jest pisanie o zaletach płynących z jej dostarczania. Choć pewnie tylko ci, którym wody brakuje, naprawdę doceniają wysiłek budowy nowych odcinków sieci.
Ostatni z programów dotyczy rozwoju dzieci i młodzieży, które uczęszczają do naszych szkół. To Program operacyjny kapitał ludzki i – jak sama nazwa wskazuje – nakierowany jest w mniejszym stopniu na inwestycje, a w większym na poszerzenie wiedzy i wszechstronny rozwój. W sumie w tym okresie zrealizowano 3 duże projekty: „Przez wszechstronny rozwój do sukcesu”, „Każdy uczeń jest ważny, czyli zrównoważony rozwój dzieci w gminie Tuchów” oraz „Kompleksowa modernizacja oddziałów przedszkolnych w gminie Tuchów”.
W ramach tych zadań uczniowie naszych szkół mieli możliwość skorzystania z szerokiej gamy dodatkowych zajęć (informatycznych, dziennikarskich, sportowych, artystycznych, językowych, krajoznawczo-turystycznych) oraz wyjeżdżały na liczne wycieczki. Same placówki oświatowe zyskały nowe wyposażenie, m.in. doposażone zostały kuchnie oraz zakupiono: rolety okienne, zestaw do zabezpieczeń grzejników, sprzęt komputerowy i multimedialny, meble, wyposażenie wypoczynkowe, zestawy zabawek, pomoce dydaktyczne, artykuły plastyczne oraz wyposażenie do utrzymania czystości oraz zapewniające bezpieczeństwo.
Tę listę inwestycji należy dodatkowo poszerzyć o kolejne przedsięwzięcia, które realizowały różne jednostki i instytucje z naszej gminy, tj. Dom Kultury (szlak rzeźb, opracowanie i wydanie publikacji, przygotowanie wielu imprez i wydarzeń, zakup instrumentów dla orkiestry dętej oraz zakup sprzętu nagłaśniającego i oświetlenia do Domu Kultury), Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (upowszechnianie aktywnej integracji – aktywizacja społeczna i zawodowa), placówki oświatowe (dodatkowe zajęcia i doposażenie szkół), Ochotnicza Straż Pożarna w Tuchowie (utworzenie strażnicy historii i tradycji), Zgromadzenie oo. Redemptorystów (remont muzeum misyjnego, ruchomej szopki i ołtarza polowego) i Dom Pomocy Społecznej w Karwodrzy (budowa drewnianej altany).
To właśnie kompletny obraz inwestycji zrealizowanych w gminie Tuchów ze środków Unii Europejskiej w okresie od 2007 do 2013 roku. Celowo nie przytoczyłem wysokości pozyskanych kwot, bowiem oceniać należy powstałą bazę, a nie wysokość dotacji. Zgodnie z tym, co napisałem na początku, ocenę pozostawiam czytelnikom.
